Pinksterbloemen met Pasen

Bossen met Pinksterbloemen heb ik vroeger geplukt, stiekum, want het was me verboden. Wij hadden een natuurgetrouwe buurvrouw, die bij elk bloemetje wat ik plukte bij ons op de stoep stond. Toen stond ik nog niet stil bij de naam, maar nu vraag ik me elk jaar af waarom ze Pinksterbloemen heten terwijl ze bloeien met Pasen.

De Pinksterbloem (Cardamine pratensis) behoort tot de Kruisbloemenfamilie. Alle soorten van deze familie zijn eetbaar, zo ook de Pinksterbloem. De smaak is als die van een pittig radijsje en ze zit boordevol vitamine C. Ze schijnen lekker te zijn voor in een frisse salade.

De Pinksterbloem is ook een oud geneeskundig kruid en werd in de volksgeneeskunde toegepast bij hartkwalen, scheurbuik, krampen en chronische huidkwalen. Ze heeft een stimulerende werking op de stofwisseling en werkt bloedzuiverend en urinedrijvend. Vooral de maag, darmen, lever en nieren hebben baat bij de Pinksterbloem. Zo zou je haar kunnen gebruiken bij verminderde eetlust, verstoorde darmflora en reinigingskuren. De Latijnse naam Cardamine zegt het al: ze verwarmt je hart.

Pratensis betekent in het veld, het is dus een veldbloem. Ze houden van een vochtige grond die niet te rijk is aan voedingsstoffen. Dus op goed bemeste weilanden gedijt ze niet best. Als de bloemhoofdjes worden afgemaaid maakt de plant geen nieuwe aan. In vroeg gemaaide weilanden zul je dus geen bloeiende pinksterbloemen aantreffen.

De pinksterbloem is een belangrijke plant voor het Oranjetipje, een vlindersoort. Oranjetipjes komen op de bloemen af om hun eieren af te zetten. Het rupsje eet van de plant om te groeien.

Er zijn ook feesten ter ere van de Pinksterbloem, alleen gaat het dan niet om de ‘echte’ bloem, maar om een meisje, een Pinksterbruid. Het is een oud volksgebruik wat nog steeds wordt gevierd in sommige plaatsen in Nederland. De jongeren spelen het feest van de ouderen na, n.l. het kiezen van een meikoningin. De Pinksterbloem krijgt een bloemenkroon en wordt zo aan het hele dorp getoond onder begeleiding van zingende schoolkinderen.

Dat zijn heel wat wetenswaardigheidjes over zo’n lieflijk bloemetje, maar het enige wat ik over de bloeitijd kan vinden is dat door het veranderen van ons klimaat, de Pinksterbloem ook steeds eerder in het jaar is gaan bloeien. Misschien stond ik daarom vroeger nooit bij de naam stil, het was immers duidelijk: Pinksterbloemen bloeiden met Pinksteren.

Corrie Smit